Đột quỵ có thể tái phát nếu các nguyên nhân gây đột quỵ lần 1 không được xử trí hiệu quả. Không những vậy, đột quỵ lần 2 có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng hơn đợt 1 và khả năng điều trị khó hơn rất nhiều. Hãy cùng tìm hiểu: Đột quỵ lần 2 có nguy hiểm không và cách phòng chống bệnh tái phát trong bài viết dưới đây.
Vì sao đột quỵ có thể tái phát?
Đột quỵ xảy ra do tắc mạch máu não (chiếm khoảng 80%) hoặc vỡ mạch máu não (chiếm khoảng 10 – 20%) làm dòng máu nuôi dưỡng não bị ngưng trệ, dẫn đến các tế bào não bị tổn thương do thiếu lượng oxy và máu cung cấp.
Nguyên nhân chủ yếu: là do cục máu đông làm tắc nghẽn quá trình máu lưu thông lên não. Phần lớn các cục máu đông này được hình thành do quá trình xơ vữa động mạch. Cholesterol cao làm tích tụ các mảng bám trên thành động mạch, lâu ngày chúng bị “vón cục” tạo thành các cục máu đông gây tắc nghẽn mạch máu não.
Qua nhiều nghiên cứu cho thấy, sau đột quỵ các vùng não lành (chưa bị tổn thương) sẽ tăng cường hoạt động nhằm bù đắp cho phần não bị tổn thương, điều này dẫn đến sản sinh các gốc tự do nhiều hơn. Khi các gốc tự do tiếp tục tấn công các mạch máu và tế bào thần kinh sẽ làm tăng nguy cơ đột quỵ tái phát lần 2.
Một số nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra rằng, khoảng 1/3 số bệnh nhân đột quỵ mỗi năm là đột quỵ thứ phát. Tỉ lệ tái phát đột quỵ lần 2 ở bệnh nhân từng bị đột quỵ lần đầu chiếm khoảng từ 3% – 23% trong năm đầu và từ 10% – 53% trong 5 năm sau.
Chính vì vậy, đột quỵ lần 2 có tái phát không, nặng hay nhẹ còn phụ thuộc rất nhiều vào việc xử trí và phòng ngừa cũng như kiểm soát nguyên nhân gây đột quỵ ngay từ lần đầu.
Đột quỵ lần 2 có nguy hiểm không?
Khoảng 90% người bị đột quỵ nếu không được xử trí hiệu quả có thể để lại những di chứng nặng về sau. Trong đó, có khoảng 1/3 số người đột quỵ bị liệt nửa người. Sau khoảng 6 tháng, gần 2/3 bệnh nhân không tự làm chủ được những hoạt động bình thường. Gần 1/5 số bệnh nhân đột quỵ bị tai biến mất tiếng nói.
Sau cơn đột quỵ thứ nhất, đột quỵ lần 2 thường để lại những di chứng nặng nề hơn và chi phí điều trị cho lần đột quỵ thứ phát cũng cao hơn rất nhiều so với lần trước. Đột quỵ không chỉ tái phát 2 lần, nó có thể tái phát lần 3, lần 4, thậm chí nhiều hơn. Các tổn thương não ở những lần đột quỵ sau cũng trở nên nghiêm trọng hơn và khó phục hồi hơn lần đầu.
- Rối loạn nhận thức nặng nề
- Liệt toàn thân, nằm liệt giường
- Nguy cơ tử vong cao hơn rất nhiều so với lần đầu
- Liệt chân tay, không thể đi lại, thậm chí không thể nuốt hay tự chủ vệ sinh được
Đột quỵ lần 2 có hồi phục được không?
Việc phục hồi của người sau tai biến mạch máu não còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Nếu bệnh nhân bị đột quỵ lần 2 mà không được xử lý y tế kịp thời, dẫn đến tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn. Mặt khác, nếu bệnh nhân hôn mê sâu rồi mới đưa đến bệnh viện thì lúc đó việc điều trị và phục hồi là rất khó khăn, khả năng để lại di chứng nặng nề cao. Bạn nên tham khảo “thời gian vàng” trong sơ cứu người bị đột quỵ tại nhà (là từ 3 – 6 giờ sau khi xuất hiện cơn đột quỵ)
Đối với những trường hợp được cấp cứu sớm, vẫn có cơ hội có thể phục hồi tùy thuộc vào tình hình sức khỏe và tình trạng tổn thương não của người bệnh, cần kết hợp cùng luyện tập vật lý trị liệu để dần dần khôi phục.
Khả năng phục hồi của người bệnh dựa vào 3 yếu tố:
- Sơ cấp cứu đúng cách, kịp thời gian
- Điều trị các bệnh lý liên quan và phòng ngừa nguy cơ đột quỵ tái phát
- Luyện tập và phục hồi hiệu quả sau đột quỵ lần 2
Cách phòng ngừa đột quỵ tái phát lần 2
1. Kiên trì điều trị các bệnh lý nền – giúp phòng ngừa đột quỵ lần 2
Đối với những người đã bị đột quỵ cần được xác định nguyên nhân đột quỵ do đâu để có phương pháp phòng ngừa đột quỵ lần 2.
Các yếu tố có nguy cơ gây đột quỵ lần đầu cao như: mỡ máu cao (cholesterol cao), huyết áp cao, tiểu đường, tim mạch… nếu chưa giải quyết dứt điểm các yếu tố này, đột quỵ có thể sẽ tái phát lần 2.
Những người mắc bệnh lý mạn tính cần phải kiên trì điều trị, tuyệt đối nên tuân thủ theo phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên môn, không nên tự ý ngưng sử dụng thuốc hay sử dụng các loại thuốc khá không nằm trong chỉ định của bác sĩ.
2. Khám sức khỏe định kỳ – phòng ngừa đột quỵ lần 2
Người đã bị đột quỵ lần 1 thì sẽ có khả năng đột quỵ lần 2, điều này sẽ gia tăng nhiều hơn theo thời gian. Do đó, người bệnh cần chủ động thăm khám tại các địa chỉ cơ sở y tế uy tín khi có các dấu hiệu bất thường về sức khỏe để tầm soát, phòng tránh đột quỵ lần 2.
Một ví dụ như đối với các bệnh nhân có vấn đề về huyết áp như cao huyết áp thì cần theo dõi thường xuyên. Khi thấy huyết áp tăng cao bất thường hay hạ dần ổn định thì nên thăm khám để điều chỉnh liều lượng thuốc điều trị sao cho phù hợp.
3. Thay đổi lối sống, chế độ dinh dưỡng – phòng ngừa đột quỵ lần 2
Để phòng ngừa đột quỵ “ghé thăm”, bạn cần xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh như:
- Tăng cường tập thể dục, vận động ít nhất 30 phút/ngày giúp tăng khả năng phục hồi hiệu quả hơn. Bạn có thể lựa chọn các bài tập nhẹ như: ngồi thiền, yoga, hoặc các hoạt động ngoài trời như chạy bộ, đi bộ nhẹ nếu có thể. Hạn chế tập các môn thể thao đòi hỏi cố gắng nhiều sức.
- Làm các công việc nhẹ nhàng vừa sức
- Không ăn thức ăn quá mặn nhiều mắm muối
- Tránh căng thẳng, stress, thức khuya, mất ngủ
- Không ăn nhiều mỡ động vật, đồ ăn nhiều chất đường, chất ngọt, bột
- Không nên uống các loại đồ uống có gas, có cồn, chất kích thích
- Tăng cường bổ sung vitamin, chất xơ từ các loại rau củ, hoa quả
- Duy trì cân nặng, tham khảo ý kiến bác sĩ nếu phải giảm cân
- Nên giữ ấm cơ thể vào mùa lạnh, hạn chế những nơi có gió lùa, tuyệt đối không nên tắm đêm.
4. Sử dụng thuốc phòng chống đột quỵ
Trong Đông y hay y học cổ truyền thì hiện nay có rất nhiều thuốc phòng chống đột quỵ, tai biến mạch máu não, thuốc giảm mỡ máu, bài thuốc điều hòa huyết áp, bài thuốc hành khí hoạt huyết…
XEM THÊM: Top 7 viên thuốc chống đột quỵ của Mỹ tốt nhất
Đột quỵ lần 2 rất nguy hiểm, nhưng người bệnh có thể chủ động phòng tránh được thay vì lo lắng tình trạng đột quỵ sẽ tái phát, bạn hãy chủ động thăm khám sức khỏe định kỳ, thay đổi lối sống lành mạnh hơn để ngăn ngừa nguy cơ đột quỵ.