Đột quỵ là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng chống

Đột quỵ là gì? Đây có lẽ là thắc mắc chung của nhiều người về vấn đề bệnh lý này. Bởi ngày nay, đột quỵ là một trong các nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Trung bình cứ 3 phút là có 1 ca tử vong do đột quỵ. Vậy đột quỵ là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu đột quỵ bao gồm những gì? Và đâu là cách phòng chống đột quỵ hiệu quả. Hãy cùng tìm hiểu rõ hơn trong bài viết dưới đây nhé.

Đột quỵ là gì?

Đột quỵ là gì? Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Đây là tình trạng não bộ bị tổn thương trầm trọng do quá trình cấp máu não bị gián đoạn hoặc giảm đi đáng kể khiến não bộ thiếu oxy, không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong khoảng vài phút nếu không được cung cấp đủ máu các tế bào não sẽ bắt đầu chết dần.
Vì vậy, người bị đột quỵ cần được cấp cứu lập tức. Nếu thời gian kéo dài càng lâu, số lượng tế bào não chết càng nhiều sẽ ảnh hưởng lớn đến tư duy của cơ thể và khả năng vận động, thậm chí là tử vong. Hầu hết những người sống lại sau cơn đột quỵ đều có sức khỏe suy yếu hoặc mắc các di chứng như: cử động yếu một phần cơ thể, tê liệt, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc, suy giảm thị lực…
Có 2 loại đột quỵ là đột quỵ do xuất huyết và đột quỵ do thiếu máu:

1. Đột quỵ do thiếu máu cục bộ

Đột quỵ do thiếu máu cục bộ chiếm khoảng 85% tổng số các ca bị đột quỵ ngày nay. Đây là tình trạng đột quỵ do các cục máu đông gây tắc nghẽn động mạch và làm cản trở quá trình lưu thông máu lên não.

2. Đột quỵ do xuất huyết

Đột quỵ do xuất huyết là tình trạng khi mạch máu đến não bị vỡ khiến máu chảy ồ ạt gây nên xuất huyết não. Nguyên nhân khiến mạch máu vỡ là do thành động mạch yếu mỏng hoặc xuất hiện các vết nứt, rò rỉ.
Ngoài ra, người bệnh có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua. Đây là tình trạng đột quỵ nhỏ (hay còn gọi đột quỵ nhẹ) dòng máu cung cấp cho não bộ bị giảm tạm thời. Người bệnh có các triệu chứng của đột quỵ nhưng chỉ diễn ra trong khoảng thời gian ngắn, thường kéo dài khoảng ít phút. Đây là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ đột quỵ có thể xảy ra bất cứ khi nào mà người bệnh không nên chủ quan.

Nguyên nhân gây đột quỵ là gì?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị đột quỵ, bao gồm những yếu tố không thể thay đổi và yếu tố bệnh lý dưới đây

1. Các yếu tố không thể thay đổi

• Tuổi tác: Bất cứ ai cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Tuy nhiên, người già có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người trẻ. Kể từ sau tuổi 55, mỗi 10 năm, nguy cơ bị đột quỵ lại tăng lên gấp đôi.
• Tiền sử gia đình: Người có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ cũng có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người bình thường.
• Giới tính: Nam giới có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn so với nữ giới.
• Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi có nguy cơ mắc đột quỵ cao gần gấp đôi so với những người da trắng.

2. Các yếu tố bệnh lý

• Tiền sử đột quỵ

Người có tiền sử bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lần nữa, nhất là trong vòng vài tháng đầu. Nguy cơ này kéo dài khoảng 5 năm và sẽ giảm dần theo thời gian.

• Đái tháo đường

Các vấn đề liên quan đến bệnh đái tháo đường có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ.

• Bệnh tim mạch

Người mắc các chứng bệnh lý tim mạch có khả năng bị đột quỵ cao hơn người bình thường

• Cao huyết áp

Cao huyết áp gây gia tăng sức ép tác động lên thành động mạch, dần dần khiến thành động mạch bị tổn thương dẫn đến xuất huyết não. Ngoài ra, cao huyết áp còn tạo điều kiện hình thành các cục máu đông, cản trở quá trình lưu thông máu lên não. Vì thế, khám huyết áp là một trong các biện pháp để phát hiện ra bệnh đột quỵ.

• Thừa cân, béo phì

Người bị thừa cân, béo phì có thể dẫn đến nhiều bệnh như mỡ máu, cao huyết áp, tim mạch. Tăng nguy cơ bị đột quỵ.

• Hút thuốc

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người hút thuốc có nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2 lần. Khói thuốc làm tổn thương thành mạch máu cũng như gia tăng quá trình xơ cứng động mạch. Thuốc lá cũng gây hại cho phổi, khiến tim làm việc áp lực hơn, gây tăng huyết áp.

• Lối sống không lành mạnh

Ăn uống không điều độ, không cần bằng đầy đủ các dưỡng chất; ít vận động là một trong các nguyên nhân dẫn đến đột quỵ.
Ngoài ra, đột quỵ cũng được cho là có liên quan đến việc sử dụng các chất kích thích và uống quá nhiều rượu…

• Mỡ máu

Cholesterol cao có thể tích tụ trên thành động mạch và tạo thành vật cản gây tắc nghẽn mạch máu não.

Dấu hiệu đột quỵ

Các dấu hiệu đột quỵ có thể xuất hiện và biến mất nhanh, lặp đi lặp lại nhiều lần gồm có:

• Cử động khó hoặc tay chân không thể cử động, tê liệt một bên cơ thể. Dấu hiệu đột quỵ chính xác nhất là không thể nâng 2 cánh tay qua đầu cùng một lúc.
• Cơ thể mệt mỏi, đột nhiên cảm thấy mất sức lực, tê cứng mặt hoặc nửa mặt, nụ cười bị méo mó.
• Khó phát âm, nói không rõ chữ, nói ngọng, bị dính chữ bất thường. Bạn có thể thử bằng cách nói những câu đơn giản và yêu cầu người bệnh nhắc lại. Nếu không thể nhắc lại được thì người bệnh đó đang có các dấu hiệu đột quỵ.
• Thị lực giảm, mắt mờ và không nhìn rõ.
• Đau đầu dữ dội, cơn đau đầu đến nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.
• Hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột và không phối hợp được các hoạt động.

Người bị đột quỵ có thể có một trong số những dấu hiệu trên. Tùy thể trạng sức khỏe của mỗi người mà dấu hiệu đột quỵ không giống nhau. Ngoài ra, người bệnh có thể gặp cơn thiếu máu não thoáng qua (đột quỵ nhẹ) với các triệu chứng đột quỵ nhẹ giống hệt đột quỵ nhưng chỉ xảy ra trong vòng vài phút. Cơn thiếu máu não thoáng qua là dấu hiệu cảnh báo tình trạng đột quỵ sắp ập đến, có thể là trong vòng vài ngày hoặc trong một tháng sắp tới.
Những biểu hiện của đột quỵ có thể đến và qua đi rất nhanh. Bạn cần lắng nghe cơ thể, khi thấy các dấu hiệu trên xuất hiện cần chủ động đến gặp bác sĩ càng sớm để được kiểm tra. Thời gian “vàng” cho bệnh đột quỵ là 60 phút, mỗi phút trôi qua, mức độ tổn thương của hệ thần kinh càng trở nên nghiêm trọng.

Cách phòng tránh đột quỵ

1. Chế độ dinh dưỡng hợp lý

Đột quỵ là gì đi kèm là các nguyên nhân gây bệnh đột quỵ đến từ các bệnh lý về tim mạch, mỡ máu, đái tháo đường… Chế độ dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng quyết định hình thành các bệnh lý này. Ăn uống với chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách phòng chống đột quỵ hiệu quả.

• Ăn nhiều các loại rau củ quả, ngũ cốc và các loại đậu
• Uống nhiều nước lọc, sữa đậu nành, nước trái cây…
• Ăn nhiều hải sản, trứng, thịt trắng để bổ sung protein cho cơ thể, hạn chế ăn các loại thịt đỏ
• Hạn chế các loại thực phẩm đồ chiên xào, thức ăn nhanh, giàu chất béo
• Hạn chế các loại đồ ngọt, nước uống có ga và thực phẩm chứa nhiều đường

2. Giữ ấm cơ thể

Nhiễm lạnh có thể làm gia tăng bệnh huyết áp, tăng áp lực khiến mạch máu bị vỡ. Cần giữ ấm cơ thể và giữ gìn sức khỏe, đặc biệt là đối với người lớn tuổi trong thời điểm giao mùa, thời tiết thay đổi đột ngột.

3. Không hút thuốc lá

Hút là là một trong các nguy cơ làm tăng nguy cơ bị đột quỵ. Thuốc lá còn gây hại đến sức khỏe của bản thân và những người xung quanh. Nếu bỏ thuốc lá từ 2 – 5 năm, nguy cơ bị đột quỵ sẽ ngang bằng với những người chưa bao giờ hút thuốc.

4. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Kiểm tra sức khỏe định kỳ sớm sẽ phát hiện các yếu tố gây đột quỵ và chủ động can thiệp giúp phòng tránh đột quỵ hiệu quả kịp thời.
Những người mắc các bệnh lý đái tháo đường, bệnh tim mạch, mỡ máu càng cần đi khám sức khỏe định kỳ nhằm kiểm soát tình trạng bệnh, không để các chỉ số vượt qua mức nguy hiểm gây ra bệnh đột quỵ.

5. Tập thể dục hàng ngày

Tập thể dục là cách giúp tăng cường tuần hoàn máu trong cơ thể, nâng cao sức khỏe, giúp hệ tim mạch khỏe mạnh. Tập thể dục 30 phút/ngày, ít nhất 4 lần/tuần sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hạn chế nguy cơ bị đột quỵ.
Phát hiện sớm các dấu hiệu đột quỵ và biết cách sơ cứu đột quỵ tại nhà kịp thời là cách để hạn chế những biến chứng nguy hiểm của bệnh đột quỵ gây ra. Bên cạnh đó, người bệnh có thể sử dụng viên uống chống đột quỵ của Mỹ, tuy nhiên cần phải tuân theo hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ.

XEM NGAY: Top 7 viên thuốc chống đột quỵ của Mỹ hiệu quả tốt nhất hiện nay
Với những chia sẻ trên đây, bạn đọc đã hiểu hơn về đột quỵ là gì? Cũng như nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng chống đột quỵ. Việc trang bị kiến thức sống cho bản thân luôn là những điều cần thiết và ý nghĩa mà bạn không nên bỏ lỡ.