Thoái hóa khớp là bệnh lý gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe cũng như sinh hoạt đời sống của người bệnh. Nếu tình trạng này không được phát hiện và điều trị sớm sẽ khiến người bệnh có nguy cơ bị tàn phế vĩnh viễn. Bài viết dưới đây JES sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, các biện pháp phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp hiệu quả.
Thoái hóa khớp là gì?
Thoái hóa khớp là bệnh lý xương khớp mãn tính thường gặp ở những người trên 40 tuổi, đặc biệt sau 60 tuổi. Đây là tình trạng lớp đĩa đệm và sụn khớp bị thoái hóa, suy yếu dần kèm theo những triệu chứng như viêm, giảm dịch nhầy bôi trơn tại các khớp. Điều này làm cho việc cử động của các khớp cũng bị ảnh hưởng, gây ra triệu chứng đau và cứng khớp.
Các khớp trong cơ thể đều có nguy cơ bị thoái hóa khớp nhưng thường gặp nhất là các khớp sau đây:
- Thoái hóa khớp gối
- Thoái hóa khớp háng
- Thoái hóa khớp vai
- Thoái hóa khớp cổ chân
- Thoái hóa khớp ngón tay và bàn tay
- Thoái hóa cột sống lưng và cột sống cổ
Nguyên nhân chính dẫn đến thoái hóa khớp:
Do quá trình lão hóa tự nhiên xảy ra trong cơ thể, tuổi tác càng cao thì tình trạng thoái hóa khớp cũng diễn ra càng nặng. Bệnh thoái hóa khớp gây ảnh hưởng lớn tới sức khỏe người bệnh, làm suy giảm chất lượng cuộc sống hàng ngày, đồng thời tốn kém chi phí cho việc điều trị.
Triệu chứng của bệnh thoái hóa khớp
Thông thường, các triệu chứng thoái hóa khớp sẽ có sự khác nhau giữa mỗi bệnh nhân tùy thuộc vào tình trạng bệnh và xương khớp bị thoái hóa. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể dễ dàng nhận biết ra bệnh thông qua một số triệu chứng điển hình dưới đây:
1. Đau nhức
Đây là triệu chứng dễ gặp nhất khi bị thoái hóa khớp. Các cơn đau thường xuất hiện âm ỉ hoặc cấp tính gây ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động. Khi bệnh đang ở giai đoạn nhẹ, các cơn đau này chỉ xuất hiện khi người bệnh vận động các khớp và biến mất nhanh chóng sau đó, dần dần chúng sẽ gây ra các cơn đau nhức khó chịu dữ dội và kéo dài. Đặc biệt, khi thời tiết chuyển lạnh đột ngột sẽ khiến cơn đau xương khớp trở nên trầm trọng hơn.
2. Cứng khớp
Triệu chứng cứng khớp thường sẽ đi kèm theo các cơn đau, đặc biệt là vào mỗi buổi sáng mỗi khi ngủ dậy. Lúc này các khớp bị đau sẽ cử động khó khăn, tình trạng này sẽ giảm dần nếu người bệnh nghỉ ngơi tầm 30 phút. Nếu để bệnh kéo dài thì triệu chứng cứng khớp sẽ kéo dài dai dẳng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng vận động và đời sống sinh hoạt hàng ngày của người bệnh.
3. Vận động khó khăn
Thoái hóa khớp đồng nghĩa với việc khả năng vận động cũng bị ảnh hưởng. Lúc này, người bệnh sẽ rất khó khăn trong việc thực hiện một số tư thế như quay cổ, cúi sát đất,…
4. Teo cơ, sưng tấy và biến dạng
Ở những trường hợp thoái hóa khớp diễn ra trong thời gian dài, nếu không có các biện pháp xử lý đúng cách sẽ gây ra các triệu chứng nguy hiểm hơn như: sưng tấy gây biến dạng các khớp bị tổn thương, vùng cơ xung quanh khớp tổn thương không vận động được trong thời gian dài sẽ gây đầu gối bị lệch khỏi trục, teo cơ…
5. Xuất hiện tiếng kêu lạo xạo khi cử động
Thoái hóa khớp là tình trạng đĩa đệm và sụn ở giữa hai đầu xương bị hao mòn, dịch nhầy bôi trơn cũng giảm dần. Nếu người bệnh di chuyển, các đầu xương sẽ cọ xát với nhau phát ra tiếng kêu lạch cạch kèm theo cơn đau nhức dữ dội. Bạn có thể nhận biết rõ ràng triệu chứng này mỗi khi thực hiện vận động mạnh.
Nguyên nhân gây thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp thường xảy ra khi quá trình tái tạo và thoái hóa sụn khớp trong cơ thể bị mất cân bằng. Lúc này quá trình thoái hóa xương khớp diễn ra nhanh hơn khiến cho lớp đĩa đệm và sụn hao mòn, gây ra tổn thương ở hai đầu xương. Chuyên gia cho biết, tình trạng này có thể xảy ra do rất nhiều nguyên nhân khác nhau có thể nhắc đến như:
1. Tuổi tác
Đây là nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng thoái hóa khớp thường gặp. Tuổi càng cao thì quá trình lão hóa tự nhiên bên trong cơ thể cũng diễn ra càng nhanh chóng, hệ thống xương khớp bên trong cơ thể cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng và suy yếu dần. Thông thường, bệnh thoái hóa xương khớp thường gặp nhất là những người ngoài độ tuổi 40.
2. Luyện tập thể thao quá độ
Luyện tập thể dục thể thao quá độ hoặc không đúng cách sẽ gây chấn thương tại các khớp. Nếu người bệnh không thực hiện biện pháp điều trị và chăm sóc đúng cách sẽ khiến cho quá trình thoái hóa khớp diễn ra nhanh chóng hơn so với bình thường.
3. Thừa cân béo phì
Thừa cân béo phì khiến cho trọng lượng cơ thể gây áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và cột sống. Tình trạng này diễn ra trong thời gian dài sẽ làm cho khớp và hệ thống dây chằng bị tổn thương, đồng thời gia tăng nguy cơ mắc bệnh.
4. Thói quen sinh hoạt sai tư thế
Tư thế làm việc, ngồi, cúi gập hoặc nằm sai tư thế đều có tác động tiêu cực đến hệ thống xương khớp, gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp. Ngoài ra, nếu tính chất công việc của bạn phải thường xuyên ngồi hoặc đứng một chỗ quá lâu, mang vác vật nặng sẽ khiến cho việc lưu thông máu đi nuôi dưỡng xương khớp bị cản trở. Từ đó, chúng dễ bị suy yếu và tổn thương hơn.
5. Chế độ ăn uống thiếu khoa học
Chế độ ăn uống thiếu khoa học, không bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cơ thể cũng là nguyên nhân chính gây thoái hóa khớp khá phổ biến. Đặc biệt, nếu cơ thể thiếu hụt các yếu tố như glucosamine, canxi và chondroitin sẽ khiến cho mật độ xương giảm dần, khiến cho hệ thống sụn khớp dễ bào mòn và thoái hóa hơn.
6. Do mắc các bệnh lý
Thoái hóa khớp cũng có thể là hậu quả của một số bệnh lý xương khớp khác như: loãng xương, nhiễm trùng khớp, viêm khớp dạng thấp,…
7. Nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân được nhắc đến trên thì bệnh thoái hóa khớp cũng có thể xảy ra do một số yếu tố khác như: dị tật bẩm sinh tại khớp, bẩm sinh…
Thoái hóa khớp có nguy hiểm không?
Thoái hóa khớp thường xảy ra khá phổ biến ở những người bước qua độ tuổi trung niên, bệnh gây ra các triệu chứng như cứng khớp, đau nhức ảnh hưởng tới khả năng vận động bình thường.
Nghiên cứu y học đã chỉ ra, có tới 80% trường hợp bị thoái hóa khớp gặp khó khăn trong vận động và 25% trường hợp mất đi khả năng vận động linh hoạt bình thường. Bên cạnh đó, bệnh cũng gây ra một số biến chứng nghiêm trọng khác như:
1. Suy nhược cơ thể
Việc đau nhức xương khớp kéo dài khiến người bệnh cảm thấy khó chịu và đau nhức, đặc biệt các cơn đau xuất hiện về đêm còn khiến người bệnh dễ bị mất ngủ, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tâm lý người bệnh. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ khiến người bệnh rơi vào trạng thái suy nhược cơ thể, lo âu, stress…
2. Teo cơ
Các cơ xung quanh vùng khớp bị tổn thương nếu không được vận động trong thời gian dài sẽ suy yếu dần, gây teo cơ, đồng thời mất đi khả năng vận động thông thường như cầm nắm, co duỗi, đi đứng,…Đây cũng là một trong những di chứng mà thoái hóa khớp để lại cho người bệnh.
3. Biến dạng các khớp
Các khớp bị tổn thương sẽ có triệu chứng mọc gai xương, sưng to gây biến dạng và lệch khỏi vị trí ban đầu. Điều này làm cho khả năng vận động và di chuyển của người bệnh bị ảnh hưởng rất lớn.
4. Tàn phế
Đây là biến chứng rất nguy hiểm mà thoái hóa khớp để lại, lúc này người bệnh đã mất đi khả năng vận động vĩnh viễn, đồng thời gây tổn thương đến những cơ quan xung quanh như tủy sống, rễ thần kinh,…
Các biện pháp phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp
Thoái hóa khớp là bệnh lý mà người già dễ bắt gặp do quá trình lão hóa tự nhiên diễn ra theo tuổi tác. Để phòng tránh tình trạng thoái hóa khớp bạn cần phải xây dựng cho bản thân lối sống sinh hoạt và chế độ ăn uống lành mạnh, điều này giúp kéo dài thời gian thoái hóa khớp và làm giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Những biện pháp phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp mà bạn có thể tham khảo:
- Duy trì cân nặng ở mức hợp lý nên có các biện pháp giảm cân khoa học khi bạn đang thừa cân béo phì. Điều này giúp hạn chế trọng lượng cơ thể gia tăng áp lực lên hệ thống xương khớp và dây chằng, giảm nguy cơ mắc bệnh.
- Làm việc và vận động đúng tư thế, tránh thực hiện các động tác quá mạnh đột ngột sẽ dễ gây tổn thương đến các khớp và gia tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp. Trong lao động nặng nên có đồ bảo hộ và mang giày vừa vặn khi chơi thể thao để hạn chế nguy cơ khớp bị chấn thương.
- Tăng cường luyện tập thể dục thể thao là cách giúp tăng cường sự dẻo dai và chắc khỏe của xương khớp, ngăn ngừa tình trạng khớp bị co cứng ảnh hưởng tới vận động. Tốt nhất bạn nên dành thời gian khoảng 30 phút/ngày để thực hiện các bài tập như đi bộ, yoga, bơi lội,…
- Lượng đường máu trong cơ thể sẽ tác động đến chức năng và cấu trúc của sụn, vì vậy bạn cần kiểm soát lượng đường bên trong máu ở mức hợp lý, không nên để nồng độ đường vượt mức cho phép.
- Thiết lập chế độ ăn uống khoa học, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất cần thiết cho sụn khớp và xương nhằm thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào, ngăn ngừa quá trình thoái hóa khớp xảy ra. Bổ sung vào chế độ ăn uống các loại thực phẩm giàu chondroitin, glucosamine, omega-3, vitamin,…
- Tránh xa đồ ăn kiêng kị chẳng hạn như đồ chiên xào chứa nhiều chất béo bão hòa, tinh bột, thực phẩm giàu axit oxalic, đồ uống có cồn và chất kích thích,…
Hiện nay, việc sử dụng viên uống bổ xương khớp của mỹ cũng đang có xu hướng được ưa chuộng, bởi tính hiệu quả khả thi và an toàn với sức khỏe người bệnh.
Khi xuất hiện các triệu chứng bệnh thoái khớp cần làm gì?
Ngay khi thấy bản thân có các triệu chứng của thoái hóa khớp, người bệnh nên nhanh chóng đến gặp bác sĩ tiến hành thăm khám, chẩn đoán chính xác để được hướng dẫn phương pháp điều trị tích cực. Nên thăm khám thường xuyên để kiểm tra sức khỏe xương khớp và có những biện pháp khắc phục ngay từ sớm.
XEM THÊM: Top 8 thuốc bổ xương khớp của Mỹ tốt nhất hiện nay
Trên đây là những chia sẻ về thoái hóa khớp mà chúng ta cần quan tâm, hy vọng bạn đọc đã hiểu hơn về nội dung này.