Phân biệt công chức, viên chức thoạt tiên nghĩ sẽ rất đơn giản để nhận biết. Nhưng không phải ai cũng nắm rõ những tiêu chí để phân biệt công chức và viên chức. Nếu bạn đọc vẫn đang loay hoay tìm câu trả lời hợp ý, thì đừng nên bỏ qua bài viết này nhé.
Công chức là gì
Để phân biệt công chức, viên chức, bạn đọc nên căn cứ theo quy định tại Điều 4 Luật cán bộ công chức năm 2008 quy định về cán bộ, công chức như sau:
Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng và bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ, chức danh trong cơ quan của Nhà nước, Đảng Cộng sản Việt Nam, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp huyện, cấp tỉnh, trong cơ quan và đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, công nhân quốc phòng, trong cơ quan và đơn vị thuộc Công an nhân dân, hạ sĩ quan chuyên nghiệp, sĩ quan, trong bộ máy lãnh đạo và quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội (sau đây được gọi chung là đơn vị sự nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Đối với công chức trong bộ máy lãnh đạo và quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo đúng quy định của pháp luật.
Quyền lợi của công chức
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 111 Bộ luật Lao động quy định về phân biệt công chức, viên chức theo quyền lợi như sau:
Người lao động có đủ 12 tháng làm việc cho người sử dụng lao động thì được nghỉ hằng năm và hưởng nguyên lương theo hợp đồng lao động như sau:
Thời gian làm căn cứ tính nghỉ hằng năm được quy định tại Điều 6 Nghị định 45/2013/NĐ-CP như sau:
- Thời gian học nghề và tập nghề để làm việc cho người sử dụng lao động theo cam kết trong hợp đồng học nghề và tập nghề.
- Thời gian thử việc theo hợp đồng lao động ngay sau đó làm việc cho người sử dụng lao động.
- Thời gian nghỉ việc riêng có hưởng lương tại Khoản 1 Điều 116 của Bộ luật lao động.
- Thời gian nghỉ việc không hưởng lương được người sử dụng lao động đồng ý nhưng cộng dồn không quá 01 tháng.
- Thời gian nghỉ do tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp nhưng cộng dồn không quá 6 tháng.
- Thời gian nghỉ do ốm đau nhưng cộng dồn không được quá 2 tháng.
- Thời gian nghỉ hưởng chế độ thai sản theo đúng quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
- Thời gian nghỉ để hoạt động công đoàn được quy định của pháp luật về công đoàn.
- Thời gian phải ngừng việc hay nghỉ việc không phải do lỗi của người lao động.
- Thời gian nghỉ do tạm đình chỉ công việc.
- Thời gian bị tạm giữ hay tạm giam nhưng được trở lại làm việc do được cơ quan nhà nước có thẩm quyền kết luận là không phạm tội.
Ngoài ra, theo quy định tại Điều 112 Bộ luật Lao động quy định khi phân biệt công chức, viên chức như sau:
Điều 112. Ngày nghỉ hằng năm tăng thêm theo thâm niên làm việc
Cứ 5 năm làm việc cho một người sử dụng lao động thì số ngày nghỉ hàng năm của người lao động theo quy định tại khoản 1 Điều 111 của Bộ luật này được tăng thêm tương ứng 1 ngày.
Viên chức là gì
Căn cứ dựa theo Điều 2, Luật viên chức năm 2010 quy định về viên chức khi phân biệt công chức, viên chức như sau:
Viên chức là công dân Việt Nam được tuyển dụng vào các vị trí việc làm, làm việc tại đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng làm việc và hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
Viên chức được bổ nhiệm vào một chức danh nghề nghiệp, và chức vụ quản lý (trừ các chức vụ quy định là công chức). Viên chức là người thực hiện các công việc hoặc là nhiệm vụ có yêu cầu về năng lực, kỹ năng chuyên môn và nghiệp vụ trong các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc các lĩnh vực: giáo dục, y tế, khoa học, đào tạo, công nghệ, văn hóa, du lịch, thể dục thể thao, lao động – thương binh và xã hội, thông tin – truyền thông, tài nguyên môi trường, dịch vụ…
Quyền lợi của viên chức
Quyền của viên chức về hoạt động nghề nghiệp
- Được pháp luật bảo vệ trong các hoạt động nghề nghiệp.
- Được đào tạo và bồi dưỡng nâng cao trình độ chính trị, nghiệp vụ, chuyên môn.
- Được bảo đảm trang bị, thiết bị và điều kiện làm việc.
- Được cung cấp thông tin liên quan đến công việc hoặc các nhiệm vụ được giao.
- Được quyết định các vấn đề mang tính chuyên môn gắn với công việc hoặc nhiệm vụ được giao.
- Được quyền từ chối thực hiện công việc hoặc các nhiệm vụ trái với quy định của pháp luật.
- Được hưởng những quyền khác về hoạt động nghề nghiệp theo quy định của pháp luật.
Quyền của viên chức về tiền lương và các chế độ liên quan đến tiền lương khi phân biệt công chức, viên chức như sau:
- Được trả lương tương xứng với vị trí việc làm, chức danh nghề nghiệp và chức vụ quản lý, kết quả thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ được giao; được hưởng phụ cấp, chính sách ưu đãi trong trường hợp làm việc ở miền núi, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng dân tộc thiểu số,và vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn hoặc làm việc trong ngành nghề có môi trường nguy hiểm, độc hại, lĩnh vực sự nghiệp đặc thù.
- Được hưởng tiền làm thêm giờ, tiền làm đêm và công tác phí, chế độ khác theo quy định của pháp luật, cũng như quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập.
- Được hưởng tiền thưởng và được xét nâng lương theo quy định của pháp luật, quy chế của đơn vị sự nghiệp công lập.
Quyền của viên chức về nghỉ ngơi
- Được nghỉ hàng năm, nghỉ lễ và nghỉ việc riêng theo quy định của pháp luật về lao động. Do yêu cầu công việc, viên chức không sử dụng hoặc sử dụng không hết số ngày nghỉ hàng năm thì được thanh toán thêm một khoản tiền cho những ngày không nghỉ.
- Viên chức làm việc ở miền núi, hải đảo, biên giới, vùng sâu, vùng xa hoặc trường hợp đặc biệt khác, nếu có yêu cầu, thì được gộp số ngày nghỉ phép của 2 năm để nghỉ một lần; nếu gộp số ngày nghỉ phép của 3 năm để nghỉ một lần thì cần được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
- Đối với lĩnh vực sự nghiệp đặc thù, viên chức được nghỉ việc, hưởng lương theo quy định của pháp luật.
- Được nghỉ không hưởng lương trong các trường hợp có lý do chính đáng và được sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
Quyền của viên chức về hoạt động kinh doanh, làm việc ngoài thời gian quy định trong phân biệt công chức, viên chức.
- Được hoạt động nghề nghiệp ngoài thời gian làm việc theo quy định trong hợp đồng làm việc. Trừ các trường hợp pháp luật có quy định khác.
- Được ký hợp đồng vụ, việc với cơ quan, tổ chức và đơn vị khác mà pháp luật không cấm nhưng phải hoàn thành nhiệm vụ được giao, đồng thời có sự đồng ý của người đứng đầu đơn vị sự nghiệp công lập.
- Được góp vốn nhưng không tham gia quản lý và điều hành công ty cổ phần, công ty trách nhiệm hữu hạn, công ty hợp danh, hợp tác xã, bệnh viện tư, trường học tư và tổ chức nghiên cứu khoa học tư. Trừ các trường hợp pháp luật chuyên ngành có quy định khác.
Phận biệt công chức, viên chức
|
Tiêu chí |
Cán bộ |
Công chức |
Viên chức |
| Nơi công tác | Trong cơ quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện | Trong cơ quan của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị – xã hội ở trung ương, cấp tỉnh và cấp huyện Trong cơ quan và đơn vị thuộc Quân đội (không phải sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng); Trong cơ quan và đơn vị thuộc Công an nhân dân (không phải sĩ quan, hay hạ sĩ quan chuyên nghiệp) Trong bộ máy lãnh đạo và quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập |
Trong đơn vị sự nghiệp công lập |
| Nguồn gốc | Được bầu cử, phê chuẩn và bổ nhiệm giữ chức vụ, chức danh theo nhiệm kỳ, trong biên chế | Được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức danh, chức vụ, trong biên chế | Được tuyển dụng vào vị trí việc làm, làm việc theo chế độ hợp đồng |
| Tập sự | Không phải tập sự | 12 tháng với công chức loại C 06 tháng với công chức loại D |
Từ 3 – 12 tháng và được quy định theo trong hợp đồng làm việc. |
| Hợp đồng làm việc | Không làm việc theo chế độ hợp đồng | Không làm việc theo chế độ hợp đồng | Làm việc theo chế độ hợp đồng |
| Tiền lương | Hưởng lương từ ngân sách nhà nước | Hưởng mức lương từ ngân sách nhà nước (Riêng công chức lãnh đạo và quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập thì được hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập) |
Hưởng mức lương từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập |
| Bảo hiểm xã hội | Không cần phải đóng bảo hiểm thất nghiệp | Không phải đóng bảo hiểm thất nghiệp | Phải đóng bảo hiểm thất nghiệp |
| Hình thức kỷ luật | Khiển trách Cảnh cáo Cách chức Bãi nhiệm |
Khiển trách Cảnh cáo Hạ bậc lương Giáng chức Cách chức Buộc thôi việc |
Khiển trách Cảnh cáo Cách chức Buộc thôi việc (Còn có thể bị hạn chế thực hiện một số hoạt động nghề nghiệp) |
| Ví dụ về từng đối tượng | Thủ tướng Chánh án TAND tối cao Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao Chủ tịch Hội đồng nhân dân… |
Chánh án, Phó Chánh án TAND cấp tỉnh, huyện Viện trưởng, Phó Viện trưởng VKSND cấp tỉnh, huyện Thẩm phán Thư ký tòa án Kiểm sát viên… |
Bác sĩ Giáo viên Giảng viên đại học |
| Căn cứ | Luật Cán bộ, Công chức 2008 | Luật Cán bộ, công chức 2008 Nghị định 06/2010/NĐ-CP |
Luật Viên chức 2010 |
XEM THÊM: Công chức, viên chức nhiều địa phương sắp được tăng thêm thu nhập
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Việc phân biệt công chức, viên chức sẽ trở nên đơn giản và dễ hiểu hơn, sau khi bạn đọc đã tham khảo thông qua bài viết này. Hy vọng bài chia sẻ này không làm bạn thất vọng.