Hóc xương cá là tình trạng phổ biến thường gặp trong cuộc sống hàng ngày. Vậy làm gì khi bị hóc xương cá? Có mẹo nào để xử trí việc này ngay lập tức tại nhà không? Trong trường hợp thế nào thì cần phải đến gặp, nhận tư vấn và khám chữa từ bác sĩ?
Đối tượng nào thường gặp phải tình trạng hóc xương nhất?
Các loại xương, đặc biệt là xương cá, thường rất nhỏ nên có thể dễ dàng bị bỏ qua trong khi chế biến hoặc khi nhai. Một số loại cá có cấu trúc xương phức tạp hơn những loại khác. Điều này có thể khiến cho việc nhặt sạch xương khó khăn hơn. Vì vậy, hiện tượng hóc xương thường xảy ra ở những đối tượng sau:
- Trẻ em
- Người già
- Người dùng răng giả
- Ăn cá khi đang say
- Ăn nhanh và nhai không kỹ
- Có bệnh lý thần kinh như bại não
- Có bệnh lý về cơ như loạn dưỡng cơ
Tuy nhiên, nên nhớ rằng ăn bất cứ loại cá hay thực phẩm có xương nào cũng đều có nguy cơ khiến bạn mắc xương. Cách tốt nhất là nên ăn chậm và nhai kỹ.
Một số cách chữa hóc xương ngay tại nhà
Có nhiều cách có thể thử tại nhà để xử lí tình trạng hóc xương cá. Các phương pháp được nêu dưới đây tùy từng người mà chúng sẽ có tác dụng khác nhau.
Những cách này chỉ nên thực hiện khi:
- Kích thước xương nhỏ
- Tình trạng hóc xương không ảnh hưởng đến vấn đề thở của bạn
- Người mắc xương không bị hẹp đường tiêu hóa ví dụ như hẹp thực quản
Lưu ý: những cách này không nên thực hiện ở trẻ nhỏ
Cố gắng ho khạc
Ho vài lần để làm xương rơi ra. Nếu không thành công nên đổi phương pháp hoặc đến bệnh viện để gắp ra vì ho khạc nhiều có thể làm tổn thương vùng họng.
Uống nước có ga
Nước uống có ga sẽ tiết ra khí khi vào đến dạ dày. Những khí này giúp làm rã xương hoặc tạo ra áp lực có thể đẩy mẩu xương bị mắc kẹt ra.
Uống giấm
Pha loãng 2 muỗng canh giấm trong một cốc nước, hoặc uống trực tiếp 1 muỗng canh giấm. Uống giấm có thể giúp làm mềm xương cá do giấm có tính axit, làm cho nó dễ nuốt hay dễ rơi ra hơn.
Dầu oliu
Uống 1 muỗng canh dầu oliu giúp bôi trơn niêm mạc họng và xương, làm xương dễ dàng thoát ra hơn.
Ngậm chanh hay cam
Bạn có thể ngậm một miếng chanh, cam hoặc vỏ của chúng. Điều này có thể giúp làm xương mềm hơn.
Ngậm viên sủi vitamin C
Sau vài phút ngậm, vitamin C sẽ giúp phân rã xương cá, nhất là những xương nhỏ. Bên cạnh đó, vitamin C cũng có tác dụng kháng viêm, giảm đau tốt khi vùng họng bị xương làm tổn thương.
Bánh mì nhúng nước
Nhúng bánh mì trong nước cho đến khi nó mềm ra, sau đó nuốt một mẩu lớn. Miếng bánh mì có thể đẩy cả miếng xương xuống dạ dày.
Kẹo mềm marshmallow
Khi bị hóc xương cá, bạn hãy tìm nhai và nuốt một miếng marshmallow lớn, chúng có thể bám dính và kéo cả miếng xương xuống dạ dày. Nhai viên kẹo vừa đủ để làm mềm nó, sau đó nuốt cả viên.
Chuối
Giống như bánh mì mềm và kẹo marshmallow, chuối có thể dính lấy xương cá và kéo xương xuống dạ dày. Cắn một miếng chuối lớn và ngậm nó trong miệng ít nhất một phút, sau đó hãy cố gắng nuốt cả miếng.
Không làm gì cả
Trong nhiều trường hợp, người ta nghĩ rằng họ bị hóc xương, nhưng thực tế lại không có gì mắc trong họng cả. Xương cá rất nhọn và có thể cào xước thành họng trong quá trình nhai. Đôi khi bạn chỉ có cảm giác đau và khó chịu do vết xước gây ra, còn thực ra miếng xương đã trôi xuống dạ dày.
Nếu triệu chứng không nghiêm trọng, cảm giác hóc xương cũng như tình huống nuốt xương không rõ ràng, bạn có thể muốn chờ đợi. Tuy nhiên, cũng cần phải đảm bảo rằng trong cổ họng bạn không có dị vật nào trước khi đi ngủ.
Trường hợp hóc xương thế nào thì cần đến gặp bác sĩ?
Khi đã thử các phương pháp trên nhưng xương vẫn bị mắc trong cổ họng, bạn nên đến gặp bác sĩ để được gắp ra. Việc hóc xương cá có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lí đúng cách.
Nên đến khám bác sĩ nếu có các triệu chứng sau:
- Khó thở, thở rít sau hóc xương
- Đau ngực
- Cơn đau sau hóc xương tăng dần và không biến mất sau vài ngày
- Chảy nước miếng nhiều
- Không thể ăn hay uống
- Bầm tím
- Sưng nề vùng cổ, họng
Bác sĩ sẽ làm gì để giúp bạn thoát khỏi tình trạng này?
Nếu đã thực hiện các phương pháp tại nhà nhưng không xử lí được, bạn nên đến khám bác sĩ tai mũi họng. Thường thì các bác sĩ có thể lấy xương ra dễ dàng qua khám họng. Nếu thăm khám họng không phát hiện xương, bác sĩ sẽ nội soi họng thanh quản để kiểm tra. Khi phát hiện xương, bác sĩ sẽ dùng dụng cụ để gắp ra. Ngoài ra, bạn cũng có thể được chụp phim X-quang để xác định vị trí của xương.
Xử lí thế nào khi trẻ bị hóc xương?
Nếu trẻ không may bị hóc xương cá, bạn nên bình tĩnh và xử trí theo các bước sau:
- Ngừng cho ăn và nhẹ nhàng trấn an trẻ. Xương cá có thể bị kẹt sâu hơn nếu trẻ khóc hay quấy phá
- Dùng đèn pin soi để kiểm tra cổ họng của trẻ. Nếu phát hiện xương, bạn cần bình tĩnh dùng kẹp y tế để gắp ra. Luôn phải nhẹ nhàng để tránh gây tổn thương vùng họng
- Cho trẻ uống nước vài lần để kiểm tra, nếu trẻ uống không còn đau nữa nghĩa là đã hết hóc xương
- Nếu không thấy xương cá nằm ở cổ họng mà trẻ vẫn có dấu hiệu đau đớn, quấy khóc, bạn nên đưa trẻ đến bệnh viện để nhận xử lí chuyên nghiệp từ y bác sĩ
Những biến chứng nguy hiểm có thể gặp phải khi hóc xương
Những biến chứng có thể xảy ra khi bị mắc xương:
- Chảy máu
- Không thể nuốt được thức ăn
- Xương đâm thủng thực quản
- Xương đâm thủng mạch máu
- Nhiễm trùng
- Áp xe
Làm sao để phòng tránh việc hóc xương?
- Luôn phải giám sát kĩ trẻ em hay những người có nguy cơ cao hóc xương khi họ ăn cá hay thức ăn có xương
- Ăn từng miếng nhỏ và nhai kỹ thức ăn có thể giúp bạn và gia đình tránh bị hóc xương. Cần thận trọng trong lúc ăn, không nên vừa cười, nói vừa nhai
- Nên làm sạch xương cá trước khi nấu hoặc ăn các miếng cá đã được lấy xương để giảm nguy cơ hóc xương
Kết luận
Những phương pháp nêu trên chỉ nên áp dụng để giải quyết tình trạng hóc xương nhỏ, cụ thể ở đây là hóc xương cá. Với những loại xương lớn hơn, gây đau đớn, khó chịu nghiêm trọng hơn thì nên được nhận khám chữa chuyên nghiệp của y bác sĩ. Tuyệt đối không chủ quan khi bị hóc xương vì nó có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm khó lường.