Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ hay còn gọi là tranh chấp đất đai mà không có Giấy chứng nhận xảy ra khá phổ biến hiện nay. Vậy, tranh chấp đất đai không có Sổ đỏ được giải quyết thế nào? Mời bạn đọc cùng tham khảo bài viết dưới đây để hiểu hơn về nội dung này.
Hòa giải tranh chấp đất đai
Hai bên nên tự hoà giải hoặc nhờ UBND xã hoà giải. Được quy định tại Điều Luật đất đai 2013 như sau:
1. Nhà nước khuyến khích hai bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc là giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở.
2. Tranh chấp đất đai mà hai bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để thực hiện hòa giải.
3. Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm về tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình. Trong quá trình tổ chức thực hiện cần phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã, các tổ chức thành viên của Mặt trận và các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời gian không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu về giải quyết tranh chấp đất đai.
4. Việc hòa giải cần được lập thành biên bản có chữ ký của hai bên, đồng thời có xác nhận hòa giải thành hoặc là hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải cần được gửi đến các bên tranh chấp đất đai và lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.
5. Đối với các trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì được Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên và Môi trường. Đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên và Môi trường đối với những trường hợp khác.
Phòng Tài nguyên và Môi trường và Sở Tài nguyên và Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận về việc thay đổi ranh giới thửa đất, cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, các tài sản khác gắn liền với đất.
Cách giải quyết tranh chấp đất đai không có Sổ đỏ
Nếu không thể hoà giải được thì tiến hành theo quy định như sau:
Điều 203: Thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai
Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ hay Giấy chứng nhận hoặc không có một trong những loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức dưới đây giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định:
- Nộp đơn yêu cầu về giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo quy định tại khoản 3 Điều Luật đất đai này;
- Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo đúng quy định của pháp luật về tố tụng dân sự;
Trường hợp đương sự chọn cách giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền thì giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ thực hiện như sau:
- Trường hợp tranh chấp giữa hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư với nhau thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện giải quyết. Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì quyền khiếu nại đến Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh hoặc có thể khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo đúng quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
- Trường hợp tranh chấp mà một bên tranh chấp là tổ chức hay cơ sở tôn giáo, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cũng như doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài thì Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh giải quyết. Nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì được quyền khiếu nại đến Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc là khởi kiện tại Tòa án nhân dân theo quy định của pháp luật về tố tụng hành chính;
Người có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai không có sổ đỏ tại khoản 3 Điều này phải có quyết định giải quyết tranh chấp. Quyết định giải quyết tranh chấp có hiệu lực thi hành cần được các bên tranh chấp nghiêm chỉnh chấp hành. Trường hợp hai bên không chấp hành sẽ bị cưỡng chế thi hành.
Theo đó, bạn có thể yêu cầu UBND huyện giải quyết hoặc có thể khởi kiện lên Toà án.
Căn cứ giải quyết tranh chấp không có Sổ đỏ
Theo quy định tại khoản 1 Điều 91 Nghị định 43/2014/NĐ-CP về hướng dẫn Luật Đất đai, tranh chấp đất đai trong trường hợp hai bên tranh chấp đất đai không có Sổ đỏ hoặc không có một trong những loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai, Điều 18 của Nghị định 43/2014/NĐ-CP thì việc giải quyết tranh chấp được thực hiện dựa theo căn cứ sau:
- Chứng cứ về nguồn gốc, quá trình sử dụng đất do hai bên tranh chấp đất đai đưa ra.
- Theo quy định tại Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 thì hai bên tranh chấp có nghĩa vụ chủ động thu thập và giao nộp chứng cứ cho Tòa án. Chứng cứ là những gì đúng sự thật và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định những tình tiết khách quan của vụ án tranh chấp đất đai.
- Căn cứ vào chứng cứ về nguồn gốc, cũng như quá trình sử dụng đất như ý kiến làm chứng của từng hộ gia đình hoặc cá nhân biết rõ về nguồn gốc, quá trình sử dụng thì Chủ tịch UBND cấp huyện, cấp tỉnh sẽ ban hành quyết định về giải quyết hoặc Tòa án sẽ ra bản án để xác định người có quyền sử dụng đất.
2. Thực tế diện tích đất mà hai bên tranh chấp đất đai không có sổ đỏ đang sử dụng ngoài diện tích đất đang có tranh chấp, bình quân diện tích đất cho một nhân khẩu tại địa phương;
3. Sự phù hợp của hiện trạng sử dụng thửa đất đang tranh chấp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
4. Chính sách ưu đãi cho người có công của Nhà nước;
5. Quy định của pháp luật về giao đất, cho thuê đất và công nhận quyền sử dụng đất.
Kết luận:
- Việc giải quyết tranh chấp đất đai khi không có Sổ đỏ hoặc là không có giấy tờ về quyền sử dụng đất thì chủ yếu phụ thuộc vào các chứng cứ về nguồn gốc, quá trình sử dụng do các bên tranh chấp đưa ra.
- Do không có Sổ đỏ hoặc là không có giấy tờ về quyền sử dụng đất nên bên nào muốn thắng kiện thì bên đó sẽ phải cung cấp được chứng cứ nguồn gốc, cũng như quá trình sử dụng đất của mình.
XEM THÊM: Cách đọc thông tin trên sổ đỏ, sổ hồng đúng nhất
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Tranh chấp đất đai không có sổ đỏ là một trong những vấn đề được nhiều người quan tâm. Hy vọng, với những chia sẻ trên đây, bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về vấn đề này.