Xóa án tích là việc mà một người đã bị kết án về tội phạm. Đã chấp hành xong các mức hình phạt và điều kiện về xóa án tích thì được xóa án tích đúng theo quy định của luật. Người được xóa án tích được sẽ xem như chưa bị kết án. Vậy điều kiện, thủ tục để được xóa án tích được pháp luật hiện hành quy định như thế nào? Mời bạn đọc cùng theo dõi bài viết sau, để hiểu chi tiết hơn về nội dung này.
Điều kiện xóa án tích
Theo quy định tại các Điều 70, 71 và 72 Bộ luật hình sự 2015, Bộ luật hình sự sửa đổi và bổ sung năm 2017, người bị kết án được xóa án tích và được xem như chưa bị kết án trong 3 trường hợp: đương nhiên xóa án tích; xoá án tích trong trường hợp đặc biệt và xoá án tích theo quyết định của tòa án.
Đương nhiên được xóa án tích
Đương nhiên được xóa án tích được áp dụng đối với những người bị kết án không phải về những tội quy định tại Chương XIII, Chương XXVI của Bộ luật này khi họ đã chấp hành xong hình phạt chính và thời gian thử thách án treo hay hết thời hiệu thi hành bản án và đáp ứng những điều kiện được quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều này.
Người bị kết án đương nhiên được xóa án tích và nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hay hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung và các quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian sau đây:
- 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, phạt tù nhưng được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ;
- 02 năm trong trong trường hợp bị phạt tù tới 05 năm;
- 03 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm tới 15 năm;
- 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 15 năm và tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là cấm cư trú, quản chế, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hay làm công việc nhất định, tước một số quyền công dân mà thời gian phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại những điểm a, b, c khoản này thì thời hạn đương nhiên được xóa án tích sẽ được hết vào thời điểm người đó chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Người bị kết án đương nhiên sẽ được xóa án tích, nếu từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không có hành vi phạm tội mới trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này.
Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp có trách nhiệm về cập nhật thông tin về tình hình án tích của người bị kết án và khi có những yêu cầu thì cấp phiếu lý lịch tư pháp xác nhận không có án tích và nếu có đủ điều kiện quy định tại khoản 2 hoặc có thể tại khoản 3 Điều này.
Xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Xóa án tích theo quyết định của Tòa án được áp dụng đối với những người bị kết án về một trong các tội quy định tại Chương XIII, Chương XXVI của Bộ luật này. Tòa án quyết định việc xóa án tích cho người bị kết án căn cứ vào tính chất của tội phạm đã thực hiện, thái độ lao động của người bị kết án, thái độ chấp hành pháp luật và những điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này.
Người bị kết án được Tòa án quyết định về việc xóa án tích, nếu từ khi chấp hành xong hình phạt chính hay hết thời gian thử thách án treo, người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung, những quyết định khác của bản án và không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian sau đây:
- 01 năm trong trường hợp bị phạt cảnh cáo và phạt cải tạo không giam giữ, phạt tù nhưng được hưởng án treo;
- 03 năm trong trường hợp bị phạt tù tới 05 năm;
- 05 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm tới 15 năm;
- 07 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm, tù chung thân hoặc tử hình nhưng đã được giảm án.
Trường hợp người bị kết án đang chấp hành hình phạt bổ sung là cấm cư trú, quản chế, tước một số quyền công dân mà thời hạn cần phải chấp hành dài hơn thời hạn quy định tại điểm a và điểm b khoản này thì Tòa án quyết định việc xóa án tích từ khi người đó đã chấp hành xong hình phạt bổ sung.
Người bị Tòa án bác bỏ đơn xin xóa án tích lần đầu, thì sau 01 năm kể từ khi bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích; nếu bị bác bỏ đơn lần thứ hai trở đi, thì sau 2 năm kể từ ngày bị Tòa án bác đơn mới được xin xóa án tích.
Xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Trường hợp người bị kết án có các biểu hiện tiến bộ rõ rệt, đã lập công, được cơ quan và tổ chức nơi người đó công tác hoặc có thể chính quyền địa phương nơi người đó cư trú đề nghị, thì Tòa án quyết định việc xóa án tích nếu người đó đảm bảo được ít nhất một phần ba thời gian quy định tại khoản 2 Điều 70 và khoản 2 Điều 71 của Bộ luật này.
Thủ tục xóa án tích
Căn cứ vào quy định tại Điều 369 Bộ luật tố tụng hình sự 2015:
Trong thời hạn 5 ngày kể từ ngày nhận được yêu cầu của người được xóa án tích và xét thấy có đầy đủ điều kiện quy định tại Điều 70 Bộ luật hình sự thì cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp sẽ cấp phiếu lý lịch tư pháp là họ không có án tích.
Các trường hợp quy định tại Điều 71, Điều 72 của Bộ luật hình sự thì việc xóa án tích được Tòa án quyết định. Người bị kết án phải có đơn gửi Tòa án đã xem xét sơ thẩm vụ án có nhận xét của chính quyền xã, phường và thị trấn nơi họ cư trú hoặc cơ quan, tổ chức nơi họ làm việc và học tập.
Thủ tục trong trường hợp đương nhiên xóa án tích
Căn cứ vào quy định tại Điều 45 luật lý lịch tư pháp 2009 quy định về thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp:
Người yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp cần nộp Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và kèm theo những giấy tờ sau đây:
- Bản chụp hộ chiếu hoặc giấy chứng minh nhân dân của người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp;
- Bản chụp sổ hộ khẩu hoặc tạm trú hoặc giấy chứng nhận thường trú của người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp.
Cá nhân nộp Tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và những giấy tờ liên quan để xóa án tích tại các cơ quan dưới đây:
- Công dân Việt Nam nộp đủ hồ sơ tại Sở Tư pháp nơi thường trú; trường hợp cư trú ở nước ngoài thì cần nộp tại Sở Tư pháp nơi cư trú trước khi xuất cảnh, trường hợp không có nơi thường trú thì nộp tại Sở Tư pháp nơi tạm trú
- Người nước ngoài cư trú tại Việt Nam cần nộp tại Sở Tư pháp nơi cư trú; trường hợp đã rời khỏi Việt Nam thì nộp ở Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia
Thủ tục xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Trong trường hợp này người bị kết án cần gửi hồ sơ yêu cầu tới Tòa án đã xét xử sơ thẩm vụ án gồm có đơn đề nghị xóa án tích (theo mẫu đơn xin xóa án tích) và những tài liệu kèm theo như: giấy chứng nhận không phạm tội mới từ cơ quan công an cấp huyện nơi người bị kết án thường trú;Giấy xác nhận của cơ quan thi hành án dân sự về việc thi hành xong những khoản bồi thường, án phí, tiền phạt; bản sao chứng minh nhân dân, bản sao sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận chấp hành xong án phạt tù;
Cách tính thời hạn để xóa án tích
Cách tính thời hạn xóa án tích trong trường hợp đương nhiên xóa án tích
Thời hạn để xóa án tích được quy định tại Điều 70, Điều 71 của Bộ luật này căn cứ vào hình phạt chính đã tuyên.
Người bị kết án chưa được xóa án tích mà đã thực hiện hành vi phạm tội mới và bị Tòa án kết án bằng bản án mới có hiệu lực pháp luật thì thời hạn để xóa án tích cũ được tính kể từ ngày chấp hành xong hình phạt chính hoặc là thời gian thử thách án treo của bản án mới hoặc là từ ngày bản án mới hết thời hiệu thi hành.
Người bị kết án trong các trường hợp phạm nhiều tội mà có tội thuộc trường hợp đương nhiên được xóa án tích và có tội thuộc trường hợp xóa án tích theo quyết định của Tòa án thì căn cứ vào thời gian quy định tại Điều 71 của Bộ luật này Tòa án sẽ quyết định việc xóa án tích đối với người đó.
Người được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại cũng được coi như đã chấp hành hoàn thành hình phạt.
Đối với người đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm rất nghiêm trọng do cố ý hay tội phạm đặc biệt nghiêm trọng đương nhiên được xóa án tích nếu từ lúc chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo hoặc là từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người đó không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời gian:
- 06 tháng trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền và phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo;
- 01 năm trong trường hợp bị phạt tù lên đến 05 năm;
- 02 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm tới 15 năm;
- 03 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm.
Cách tính thời hạn xóa án tích theo quyết định của Tòa án
Người bị kết án được xóa án tích theo đúng quyết định của Tòa án là người phạm những tội xâm phạm an ninh quốc gia và tội phá hoại hòa bình, chống loài người, tội phạm chiến tranh. Người bị kết án về tội này cần phải có đơn xin xóa án tích nộp cho Tòa án và nếu Tòa án thấy có đủ điều kiện thì ra quyết định xóa án tích. Như vậy trường hợp này người bị kết án không áp dụng được đương nhiên xóa án tích mà cần phải có đơn xin xóa án tích và được Tòa án ra quyết định xóa án tích thì mới được xóa án tích.
Cách tính thời hạn xóa án tích trong trường hợp đặc biệt
Người bị kết án được xóa án tích trong các trường hợp đặc biệt khi có những biểu hiện rõ rệt, đã lập công, được cơ quan và tổ chức nơi người đó cư trú đề nghị thì Tòa án sẽ có quyết định việc xóa án tích. Người bị kết án có biểu hiện rõ rệt như làm ăn lương thiện, chấp hành tốt chủ trương và chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Lập công như có thành tích tốt trong lao động, sản xuất, được cơ quan có thẩm quyền khen thưởng hoặc chứng nhận.
XEM THÊM: Tội trốn thuế bị xử phạt thế nào theo quy định luật hình sự
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Với những chia sẻ liên quan đến xóa án tích mà chúng tôi trình bày ở trên. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về nội dung này, cũng như các vấn đề có liên quan về xóa án tích.