Dịch tả lợn châu Phi đã và đang là nỗi lo của các nhà nông trên khắp thế giới. Bệnh không chỉ giới hạn ở châu Phi mà lan rộng ra châu Á và một số quốc gia châu Âu, gây nên thiệt hại nặng nề cho nền nông nghiệp thế giới.
Sơ lược về dịch tả lợn châu Phi
Đây là bệnh lây nhiễm do virus Myxovirus chứa AND gây ra và có nguồn gốc từ Châu Phi. Bệnh có thể bắt gặp ở bất kỳ loài lợn nào (lợn nhà và lợn rừng), ở bất kỳ lứa tuổi nào với khả năng lây lan vô cùng nhanh. Thống kê cho thấy gần như 100% lợn nhiễm bệnh đều chết.
Virus gây bệnh được tìm thấy trong dịch bài tiết, máu hay các cơ quan của lợn mắc bệnh. Bệnh lây lan kéo dài, trên phạm vi rộng bởi virus Myxovirus có sức đề kháng cao. Cụ thể, chúng có thể tồn tại từ 3 – 6 tháng ở nhiệt độ thường. Tồn tại trong lách từ 2 đến 2,5 năm, phân ẩm 122 ngày, nước tiểu 45 ngày. Tuy nhiên, virus sẽ chết ở nhiệt độ 56oC (trong 70 phút), 60oC (trong 20 phút) và ở nhiệt độ 70oC.
Dịch tả lợn châu Phi lây nhiễm qua con đường tiêu hóa và hô hấp. Bệnh có thể lây lan thông qua tiếp xúc (trực tiếp hoặc gián tiếp) với những đồ vật có nhiễm virus như: lợn nhiễm bệnh, chuồng trại, đồ dùng có nhiễm virus, phương tiện vận chuyển, thực phẩm chế biến từ lợn nhiễm bệnh,…
Người là một trong những tác nhân khiến bệnh phát tán nhưng bệnh không có khả năng lây sang người.
Biểu hiện của lợn đã nhiễm dịch tả
Thể quá cấp tính
Lợn mắc bệnh thể này thường không có biểu hiện triệu chứng lâm sàng và chết một cách nhanh chóng. Một số trường hợp trước khi chết sốt cao và ủ rũ.
Những vùng da mỏng như bụng, mang tai hay vùng bẹn xuất hiện nhiều nốt đỏ và chuyển dần sang màu tím.
Thể cấp tính
- Lợn nhiễm dịch tả lợn châu Phi thể này có hiện tượng sốt cao, từ 40.5oC tới 42oC
- Trong 2 – 3 ngày đầu tiên, đi lại bất thường, lười vận động, thích chỗ nằm gần nước và chán ăn
- Các vùng da trắng như tai, ngực, bụng, cẳng chân, đuôi chuyển sang màu xanh tím hoặc đỏ
- 1 – 2 ngày trước khi chết có các triệu chứng như đi lại không vững, viêm mắt, khó thở, thở gấp, nôn mửa, tiêu chảy hoặc táo bón, mũi có bọt lẫn máu và một số biểu hiện thần kinh
- Lợn chết trong vòng 7 – 14 ngày, hoặc kéo dài đến 20 ngày
- Nếu lợn nhiễm virus nhưng không có triệu chứng hay khỏi bệnh thì vẫn có virus trong cơ thể đến suốt đời và trở thành nguồn lây nhiễm bệnh
Thể á cấp
- Lợn sốt nhẹ hoặc không sốt
- Lợn mắc bệnh sẽ cảm thấy khó thở, ho, giảm ăn, sụt cân, viêm khớp, đi lại khó khăn, lợn đang mang thai có thể bị sẩy thai
- Sau khoảng 15 – 45 ngày nhiễm bệnh, tỉ lệ lợn chết khi mắc dịch tả lợn Châu Phi ở thể này là 30 – 70%
Thể mạn tính
- Thường thấy ở lợn từ 2 đến 3 tháng tuổi. Các triệu chứng có thể kéo dài từ 1 đến 2 tháng.
- Các nốt xuất huyết trên da chuyển từ đỏ sang tím
- Tróc da ở những vùng da mỏng
- Lợn gặp phải tình trạng rối loạn tiêu hóa, lúc tiêu chảy, lúc táo bón, kèm theo ho và khó thở
- Lợn mắc bệnh ở thể này có tỷ lệ chết thấp hơn các thể khác. Tuy nhiên, khi khỏi bệnh vẫn tồn tại virus và là nguồn lây bệnh
Cách phòng tránh dịch tả lợn châu Phi
Tính đến thời điểm hiện tại, dịch tả lợn Châu Phi vẫn chưa có vắc xin phòng ngừa cũng như thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy chỉ có thể phòng tránh dịch bệnh bằng các cách sau:
- Tăng cường sát trùng trong và ngoài chuồng trại, lối đi vào, nơi cân xe, khu vực xung quanh, khu xử lý heo chết, dụng cụ chăn nuôi và giết mổ lợn,… bằng vôi hoặc xóa chất
- Phải có khay/hố sát trùng trong trại và thực hiện thay nước hàng ngày
- Vệ sinh cá nhân sạch sẽ sau khi tiếp xúc với lợn nuôi
- Lập tức cách ly lợn nghi nhiễm hoặc lợn bị nhiễm bệnh
- Diệt các nguồn lây bệnh như ruồi, muỗi
- Tăng cường sức đề kháng cho lợn bằng cách bổ sung thêm vitamin C, nhóm vitamin B, Beta glucan…
- Không mua, bán thịt lợn không có nguồn gốc rõ ràng, không sử dụng thức ăn thừa hay chưa được nấu chín từ lợn
- Có khu riêng nuôi cách ly heo mới nhập, để theo dõi tình trạng sức khỏe
Kết luận
Dịch tả lợn Châu Phi không trực tiếp đe dọa đến sức khỏe con người vì nó không có khả năng lây sang người. Khả năng sinh tồn mạnh mẽ của virus sẽ lây lan dịch bệnh nhanh và trên phạm vi rộng. Điều này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh khác ở lợn như tai xanh, cúm, thương hàn,… Vì vậy, cần chú ý và cách ly ngay khi lợn có dấu hiệu nhiễm bệnh để xử lí kịp thời, tránh gây thiệt hại tài chính nặng nề.