Đấu thầu là gì? Các đặc điểm của đấu thầu? Các nguyên tắc cũng như phương thức đấu thầu mới nhất được pháp luật hiện hành quy định như thế nào? Mời bạn đọc cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết “Đấu thầu là gì? Các quy định về đấu thầu mà bạn cần biết” để hiểu rõ hơn về đấu thầu.
Đấu thầu là gì?
Được quy định tại khoản 12 Điều 4 Luật đấu thầu 2013:
“Đấu thầu là một quá trình lựa chọn nhà thầu để kí kết, thực hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, mua sắm hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, xây lắp; lựa chọn nhà đầu tư để kí kết, thực hiện hợp đồng dự án đầu tư dưới hình thức đối tác công tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh, minh bạch, công bằng và hiệu quả kinh tế.”
Như vậy, có thể thấy, đấu thầu là một quá trình chủ đầu tư lựa chọn nhà thầu đáp ứng các yêu cầu của mình. Trong đó, bên mua sẽ tổ chức đấu thầu để bên bán (là các nhà thầu) cạnh tranh nhau. Mục tiêu của bên mua là có được những hàng hóa và dịch vụ thỏa mãn các yêu cầu của mình về kĩ thuật, chất lượng, cũng như chi phí thấp nhất. Mục đích của nhà thầu là giành được quyền cung cấp mua hàng hóa và dịch vụ đó với giá đủ bù đắp những chi phí đầu vào, cũng như đảm bảo mức lợi nhuận cao nhất có thể. Như vậy, bản chất của đấu thầu đã được xã hội thừa nhận như một sự cạnh tranh lành mạnh để được thực hiện 1 việc nào đó và một yêu cầu nào đó.
Đặc điểm của đấu thầu
Đấu thầu là 1 hoạt động thương mại
Trong đó bên dự thầu là những thương nhân có đủ điều kiện, mục tiêu mà bên dự thầu hướng tới là lợi nhuận, còn bên mời thầu tham gia đấu thầu là xác lập được hợp đồng mua bán hàng hóa và sử dụng dịch vụ với các điều kiện tốt nhất cho họ.
Đấu thầu là 1 giai đoạn tiền hợp đồng
Hoạt động đấu thầu luôn gắn với quan hệ mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ. Trong nền kinh tế đấu thầu không diễn ra như 1 hoạt động độc lập mà nó chỉ xuất hiện khi con người có nhu cầu mua sắm hàng hóa, sử dụng dịch vụ. Mục đích cuối cùng của đấu thầu là là giúp bên mời thầu tìm được chủ thể có khả năng cung cấp hàng hóa và dịch vụ với chất lượng và giá cả tốt nhất. Sau khi quá trình đấu thầu hoàn thành, người trúng thầu sẽ cùng với người tổ chức đấu thầu đàm phán, đồng thời để kí hợp đồng mua bán hàng hóa và cung ứng dịch vụ hay xây lắp công trình.
Chủ thể tham gia quan hệ đấu thầu hàng hóa, dịch vụ
Theo quy định của Luật thương mại 2005, trong hoạt động đấu thầu có thể xuất hiện bên thứ ba như những công ty tư vấn giúp lập hồ sơ mời thầu, chuyên gia giúp đỡ và đánh giá hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên đây là hoạt động không qua trung gian và không có thương nhân làm dịch vụ đấu thầu hàng hóa, dịch vụ cho thương nhân khác để nhận thù lao. Trong khi đó, Luật đấu thầu 2013 có quy định thêm về tổ chức đấu thầu chuyên nghiệp gồm có đại lí đấu thầu, đơn vị sự nghiệp được thành lập, chức năng thực hiện đấu thầu chuyên nghiệp. Việc thành lập, hoạt động của đại lí đấu thầu thực hiện theo đúng quy định của pháp luật về doanh nghiệp. Quan hệ đấu thầu luôn được xác lập giữa một bên mời thầu với nhiều bên dự thầu. Nhưng vẫn có các trường hợp ngoại lệ như trong trường hợp chỉ định đầu tư.
Hình thức pháp lí
Hình thức pháp lí của quan hệ đấu thầu hàng hóa và dịch vụ là hồ sơ mời thầu, hồ sơ dự thầu. Hồ sơ mời thầu là một văn bản pháp lí do bên mời thầu lập, trong đó có đầy đủ các yêu cầu về kĩ thuật, tài chính, thương mại của hàng hóa cần mua sắm, cũng như dịch vụ cần sử dụng. Còn hồ sơ dự thầu thể hiện năng lực và mức độ đáp ứng của bên dự thầu trước các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.
Giá gói thầu
Giá của gói thầu: xem xét trên góc độ giá cả thì đấu thầu cần thiết phải có sự khống chế về giá, được gọi là giá gói thầu hoạc dự toán và được đưa ra bởi bên mời thầu theo khả năng tài chính của bên mời thầu. Bên dự thầu đưa ra mức giá cao hơn khả năng tài chính của bên mời thầu tham gia đấu thầu thì dù có tốt đến mấy cũng sẽ khó có thể thắng thầu. Bên dự thầu nào đáp ứng được những yêu cầu của bên mời thầu mà có giá càng thấp thì sẽ càng có cơ hội chiến thắng.
Hình thức và phương thức đấu thầu
Hình thức lựa chọn nhà thầu được dựa trên số lượng nhà thầu tham gia đấu thầu để phân chia.
Có 7 hình thức đấu thầu
- Đấu thầu rộng rãi : Đây là một hình thức đấu thầu không hạn chế về số lượng nhà thầu tham gia.
- Đấu thầu hạn chế : Bên mời thầu mời một số nhà thầu có đủ năng lực để tham dự đấu thầu. Tuỳ theo quy định tại mỗi nước mà số nhà thầu tối thiểu được mời là bao nhiêu. Theo quy chế Đấu thầu của Việt nam thì số nhà thầu tối thiểu là 5 nhà thầu.
- Chỉ định thầu : Đây là một hình thức chọn trực tiếp nhà thầu đáp ứng yêu cầu của gói thầu để thương thảo hợp đồng.
- Chào hàng cạnh tranh.
- Mua sắm trực tiếp.
- Tự thực hiện : Hình thức này áp dụng đối với những gói thầu mà chủ đầu tư có đủ năng lực thực hiện.
- Mua sắm đặc biệt.
Có 3 phương thức đấu thầu
Được dựa vào hình thức nộp hồ sơ để phân chia:
- Phương thức hai túi hồ sơ.
- Phương thức hai giai đoạn.
- Phương thức một túi hồ sơ.
Loại hình đấu thầu
Đấu thầu có 4 loại hình, phụ thuộc vào các đặc điểm của đối tượng mua bán để phân chia:
- Đấu thầu tuyển chọn tư vấn.
- Đấu thầu xây lắp.
- Đấu thầu mua sắm hàng hóa, các dịch vụ khác.
- Đấu thầu lựa chọn đối tác để thực hiện dự án.
XEM THÊM:Thuế nhà thầu là gì? Cách tính thuế nhà thầu đúng quy định
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Đấu thầu là gì? Đặc điểm cũng như phương thức thực hiện đấu thầu được chúng tôi trình bày cụ thể trong bài viết này. Hy vọng bạn đọc sẽ chắt lọc được những thông tin hữu ích cho bản thân.