Cầm cố tài sản là gì? Được hiểu đơn giản là việc một cá nhân đưa tài sản sở hữu hợp pháp của mình để có thể nhận lại một khoản tiền theo lãi suất thỏa thuận giữa hai bên một cách hợp pháp. Hôm nay, JES sẽ cùng mọi người tìm hiểu kỹ hơn qua bài viết “Cầm cố tài sản là gì? Những điều cần biết về cầm cố tài sản”
Cầm cố tài sản là gì?
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 292 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS) về quy định Cầm cố tài sản là một trong 9 biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ.
Tại Điều 309 BLDS quy định Cầm cố tài sản là việc một bên ( bên cầm cố) giao tài sản thuộc quyền sở hữu của mình cho bên kia ( bên nhận cầm cố) để bảo đảm thực hiện các nghĩa vụ.
Hình thức của cầm cố tài sản
Bộ Luật Dân sự 2015 không xác định rõ về hình thức của cầm cố tài sản. Tuy nhiên từ Điều 310 Bộ Luật Dân sự có thể hiểu, nếu cầm cố tài sản là động sản thì có thể bằng hình thức miệng hoặc có thể hình thức văn bản, nếu cầm cố bất động sản thì buộc phải bằng văn bản.
Văn bản cầm cố không nhất thiết phải công chứng, chứng thực hoặc là đăng ký, trừ trường hợp pháp luật có quy định về điều đó.
Đặc điểm của quan hệ cầm cố tài sản
Quan hệ cầm cố tài sản có các đặc điểm pháp lý riêng so với những biện pháp bảo đảm khác như sau:
- Quan hệ cầm cố đòi hỏi cần phải có sự chuyển giao tài sản bảo đảm từ bên cầm cố sang bên nhận cầm cố quản lý trong thời gian của hợp đồng cầm cố.
- Hợp đồng cầm cố tài sản có hiệu lực từ thời điểm giao kết của hai bên. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc luật có các quy định khác.
- Quan hệ cầm cố là một hình thức phát triển của quan hệ cầm cố mang tính chất chuyên nghiệp dưới dạng là dịch vụ kinh doanh tiền tệ có biện pháp bảo đảm là cầm cố; còn được gọi là cầm đồ. Bên nhận cầm đồ cần phải là chủ thể có đăng ký kinh doanh dịch vụ cầm đồ, đồng thời tuân thủ các quy định của pháp luật về lãi suất cho vay, bảo quản, cũng như xử lý tài sản cầm đồ…
Đối tượng của cầm cố tài sản
Đối tượng của cầm cố tài sản chỉ được là tài sản. Đối tượng của cầm cố tài sản được xem là tài sản cầm cố.
Xét theo bản chất của cầm cố tài sản là việc bên cầm cố sẽ phải giao tài sản cho bên nhận cầm cố giữ nên tài sản cầm cố chỉ có thể là vật có sẵn tại thời điểm giao dịch cầm cố được xác lập. Giấy tờ có giá chỉ có thể là tài sản cầm cố nếu như bản thân giấy tờ đó là một loại tài sản.
Vật dùng để cầm cố có thể là động sản hoặc là bất động sản nhưng phải đáp ứng điều kiện sau đây:
- Vật cầm cố phải thuộc về quyền sở hữu của bên cầm cố.
- Vật cầm cố phải là vật được quyền chuyển giao.
Quyền và nghĩa vụ của các chủ thể
Nghĩa vụ của bên cầm cố và bên nhận cầm cố
| Nghĩa vụ của bên cầm cố tài sản | Nghĩa vụ của bên nhận cầm cố tài sản |
| Giao tài sản cầm cố cho bên nhận cầm cố như đúng thoả thuận như: đúng về số lượng, chất lượng, địa điểm, thời hạn… Báo cho bên nhận cầm cố tài sản về quyền của người thứ ba về tài sản cầm cố, nếu có. Trường hợp không thông báo thì bên nhận cầm cố được quyền hủy hợp đồng cầm cố tài sản, đồng thời yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc duy trì hợp đồng, chấp nhận quyền của người thứ ba đối với tài sản cầm cố. Thanh toán cho bên nhận cầm cố chi phí hợp lý để bảo quản và giữ gìn tài sản cầm cố. Trừ các trường hợp có thoả thuận khác. |
Bảo quản, giữ gìn tài sản cầm cố; nếu làm mất, thất lạc, hư hỏng tài sản cầm cố thì cần phải bồi thường thiệt hại cho bên cầm cố. Không được bán,tặng cho, trao đổi, sử dụng tài sản cầm cố để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ khác. Không được cho thuê hay cho mượn, khai thác công dụng, hưởng hoa lợi và lợi tức từ tài sản cầm cố. Trừ các trường hợp có thỏa thuận khác. Trả lại tài sản cầm cố, cũng như giấy tờ liên quan, nếu có khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng cầm cố tài sản chấm dứt hoặc là được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác. |
Quyền của bên cầm cố và bên nhận cầm cố
| Quyền của bên cầm cố | Quyền của bên nhận cầm cố |
| Yêu cầu bên nhận cầm cố chấm dứt việc sử dụng tài sản cầm cố trong trường hợp pháp luật quy định nếu do sử dụng mà tài sản cầm cố có nguy cơ bị mất giá trị hoặc giảm sút giá trị. Yêu cầu bên nhận cầm cố trả lại tài sản cầm cố và giấy tờ liên quan, nếu có khi nghĩa vụ được bảo đảm bằng cầm cố chấm dứt. Yêu cầu bên nhận cầm cố bồi thường thiệt hại xảy ra đối với tài sản cầm cố. Được bán, thay thế, trao đổi, tặng cho tài sản cầm cố nếu được bên nhận cầm cố tài sản đồng ý hoặc theo quy định của luật. |
Yêu cầu người đang chiếm hữu, sử dụng trái pháp luật tài sản cầm cố trả lại tài sản đó. Xử lý tài sản cầm cố theo đúng phương thức của cầm cố tài sản đã thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật. Được cho thuê hay cho mượn, khai thác công dụng tài sản cầm cố, cũng như hưởng hoa lợi, lợi tức từ tài sản cầm cố, nếu có thỏa thuận. Được thanh toán chi phí hợp lý về bảo quản tài sản cầm cố khi trả lại tài sản cho bên cầm cố. |
Hiệu lực và thời hạn của cầm cố tài sản
Hợp đồng cầm cố tài sản có hiệu lực kể từ thời điểm giao kết. Trừ trường hợp có thỏa thuận khác hoặc pháp luật có quy định khác. Cầm cố tài sản có hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ lúc bên nhận cầm cố nắm giữ tài sản cầm cố.
Trường hợp bất động sản là đối tượng của cầm cố tài sản theo đúng quy định của luật thì việc cầm cố bất động sản có hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ lúc đăng ký.
Thời hạn cầm cố tài sản do hai bên thỏa thuận. Nếu các bên không có thỏa thuận thì thời gian cầm cố tài sản được tính từ thời điểm bên cầm cố nhận tài sản cho đến khi chấm dứt nghĩa vụ về bảo đảm bằng cầm cố.
Chấm dứt cầm cố tài sản
Cầm cố tài sản chấm dứt trong trường hợp dưới đây:
- Nghĩa vụ được bảo đảm bằng việc cầm cố chấm dứt.
- Việc cầm cố tài sản được hủy bỏ hoặc có thể được thay thế bằng biện pháp bảo đảm khác.
Lưu ý, Khi việc cầm cố tài sản chấm dứt theo hai quy định nêu trên hoặc theo thỏa thuận của hai bên thì tài sản cầm cố và các giấy tờ liên quan đến tài sản cầm cố được trả lại cho bên cầm cố. Hoa lợi và lợi tức thu được từ tài sản cầm cố cũng được trả lại cho bên cầm cố. Trừ các trường hợp có thỏa thuận khác.
- Tài sản cầm cố đã được xử lý.
- Theo thỏa thuận của hai bên.
XEM THÊM: Thế chấp tài sản là gì? Các quy định về thế chấp tài sản
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Trong vài trường hợp chúng ta buộc phải cầm cố tài sản vì mục đích nào đó. Hy vọng với những chia sẻ trên đây, bạn đọc đã hiểu hơn về cầm cố tài sản.