Bản chất của dân chủ xã hội chủ nghĩa là gì? Hiểu như thế nào cho đúng. Hôm nay mời bạn đọc cùng JES tham khảo bài viết dưới đây, để hiểu rõ hơn về bản chất của dân chủ.
Bản chất của dân chủ là một chế độ xã hội mà ở đó, dân chủ được hiểu là toàn bộ quyền lực thuộc về nhân dân. Từ đó trở thành mục tiêu của sự phát triển xã hội, được thực hiện trong các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Được thiết lập sau khi giai cấp công nhân giành được chính quyền về tay của mình và nhân dân lao động thông qua cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và cuộc cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân.
Bản chất của dân chủ là mang bản chất giai cấp công nhân. Có sự thống nhất giữa tính giai cấp công nhân với tính dân tộc, tính nhân dân, do lợi ích của giai cấp công nhân phù hợp với lợi ích của giai cấp dân tộc, cũng như của đại đa số nhân dân lao động.
Do Đảng công sản lãnh đạo – yếu tố quan trọng bảo đảm quyền lực thực sự thuộc về nhân dân. Bởi vì đảng cộng sản đại biểu cho trí tuệ và lợi ích của nhân dân lao động, giai cấp công nhân và toàn dân tộc. Với nghĩa này, dân chủ xã hội chủ nghĩa mang tính nhất nguyên về mặt chính trị.
Dân chủ xã hội chủ nghĩa được thực hiện toàn diện trên các lĩnh vực đời sống xã hội để thể hiển bản chất của dân chủ:
Về chính trị
Dưới sự lãnh đạo duy nhất của đảng của giai cấp công nhân – đảng Mác-Lênin mà trên các lĩnh vực xã hội đều thực hiện quyền lực của nhân dân, thể hiện qua các quyền làm chủ, dân chủ, quyền con người, thoả mãn ngày càng cao hơn những nhu cầu và lợi ích của nhân dân.
Chủ nghĩa Mác-Lênin chỉ rõ: Bản chất chính trị là một trong các bản chất của dân chủ của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa là sự lãnh đạo chính trị giai cấp công nhân thông qua đảng của nó đối với toàn bộ xã hội, nhưng không phải chỉ để thực hiện quyền lực, lợi ích riêng cho giai cấp công nhân. Mà chủ yếu là để thực hiện quyền lực, lợi ích của toàn thể nhân dân, trong đó có cả giai cấp công nhân.
Hồ Chí Minh cũng đã chỉ rõ: Trong chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa thì bao nhiêu sức mạnh đều ở nơi dân, bao nhiêu quyền lực đều là của dân, bao nhiêu lợi ích đều là vì dân… Chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa và nhà nước xã hội chủ nghĩa… do đó về thực chất là của nhân dân, do dân và vì nhân dân. Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa, khác với những cuộc cách mạng trước đây là ở chỗ đây là cuộc cách mạng của số đông, vì lợi ích của số đông nhân dân.
V.I. Lênin còn nhấn mạnh: Dân chủ xã hội chủ nghĩa là một chế độ mà nhân dân ngày càng tham gia nhiều vào các công việc nhà nước. Với ý nghĩa đó, V.I. Lênin đã diễn đạt khá khái quát về bản chất của dân chủ, mục tiêu của dân chủ xã hội chủ nghĩa: đó là nền dân chủ “gấp triệu lần dân chủ tư sản”. Do đó, dân chủ xã hội chủ nghĩa vừa có bản chất của giai cấp công nhân, vừa có tính nhân dân rộng rãi, tính dân tộc sâu sắc.
Về kinh tế
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa dựa vào chế độ công hữu về những tư liệu sản xuất chủ yếu của toàn xã hội nhằm đáp ứng sự phát triển ngày càng cao của lực lượng sản xuất dựa trên cơ sở khoa học – công nghệ hiện đại với mục đích thoả mãn ngày càng cao những nhu cầu vật chất, tinh thần của toàn thể nhân dân lao động
Bản chất kinh tế đó chỉ được bộc lộ đầy đủ thông qua một quá trình ổn định chính trị và phát triển sản xuất, nâng cao đời sống của toàn xã hội, dưới sự lãnh đạo của đảng Mác-Lênin và quản lý, giúp đỡ, hướng dẫn… của nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Bản chất của dân chủ khi xuất phát từ bản chất kinh tế của nền dân chủ dù khác về bản chất kinh tế của các chế độ tư hữu, áp bức, bất công, bóc lột nhưng cũng như toàn bộ nền kinh tế xã hội chủ nghĩa, nó không hình thành từ “hư vô” theo mong muốn của bất cứ ai. Kinh tế xã hội chủ nghĩa là sự kế thừa, phát triển các thành tựu nhân loại đã tạo ra trong lịch sử. Đồng thời lọc bỏ những nhân tố lạc hậu, kìm hãm, tiêu cực… của các chế độ kinh tế trước đó, nhất là bản chất tư hữu, áp bức bóc lột và bất công… đối với đa số nhân dân.
Về tư tưởng – văn hoá
Nền dân chủ xã hội chủ nghĩa được lấy hệ tư tưởng Mác-Lênin – hệ tư tưởng của giai cấp công nhân làm nền tảng và chủ đạo đối với mọi hình thái ý thức xã hội khác trong xã hội mới (như văn học nghệ thuật, đạo đức, lối sống, văn hoá, giáo dục, xã hội, tôn giáo v.v.) để thể hiện bản chất của dân chủ.
Đồng thời, dân chủ xã hội chủ nghĩa kế thừa và phát huy những tinh hoa văn hoá truyền thống các dân tộc; tiếp thu các giá trị tư tưởng – văn hoá, tiến bộ, văn minh xã hội… mà nhân loại đã tạo ra ở tất cả những quốc gia, dân tộc…Do đó, đời sống tư tưởng – văn hoá của nền dân chủ xã hội chủ nghĩa rất phong phú và đa dạng, toàn diện, ngày càng trở thành một nhân tố quan trọng hàng đầu, trở thành mục tiêu và động lực cho quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội.
XEM THÊM: Dân chủ là gì? Những thông tin bạn cần biết về dân chủ
TÓM LẠI VẤN ĐỀ: Bản chất của dân chủ là gì? Hy vọng với những chia sẻ trên đây bạn đọc sẽ hiểu rõ hơn về bản chất này.